Haşıllama, dokuma işleminden önce yapılan bir dokuma hazırlık işlemidir. Özellikle çözgüde kullanılacak tek katlı pamuk ipliklerine, puntasız ve bükümsüz sentetik (polyester, naylon v.b) ipliklere uygulanan bir işlemdir.
Dokuma tezgahlarında çözgü iplikleri; lamel, gücü ve tarak dişlerinden geçerken, ağızlığın açılıp kapanması sırasında ayrıca tefe vurma işlemi esnasında sürekli olarak değişen bir gerilime ve sürtünmeye maruz kalarak aşınırlar ve hırpalanırlar.
Haşıllamada amaç; çözgü ipliklerini dokuma sırasında oluşacak yıpratıcı kuvvetlerden korumak için ipliklerin kayganlaştırılması ve güçlendirilmesidir. Haşıl yapılacak çözgüler, deverede çözülürken normal çapraza alma işleminin haricinde ayrıca haşıl çaprazı denilen yedi kat çaprazına alınırlar. Haşıl yardımıyla, iplik üzerine bir film tabakası kaplamak suretiyle, iplik yüzeyinden dışarı çıkmış elyaf uçları yapıştırılır ve ipliğin dokuma esnasında yeterli mukavemet kazanması sağlanmış olur.
Haşıl maddeleri; film oluşturabilen, liflere belirli bir yapışma ve tutunma yeteneğine sahip doğal veya yapay, akışkan özellikte maddelerdir. Piyasada en sık kullanılan doğal kaynaklı haşıl maddelerinden; nişasta ve CMC pamuk esaslı ipliklerin haşıllanmasında, yapay haşıl maddelerinden polivinilalkol ve poliakrilat ise polyester ve naylon gibi sentetik ipliklerin haşıllanmasında kullanılır.
CMC ve sentetik esaslı haşıl maddeleri yıkama esnasında kolaylıkla kumaştan giderilebilirken nişasta suda çözünmez bir yapıya sahiptir. Hem uygulama hem de uzaklaştırma açısından sorunlu olmasına rağmen, halen sıradan pamuklu bezlerde uygulama alanı bulmaktadır. Suda çözünen haşıl maddeleri, uygun bir ıslatıcı ilavesi ile, yıkama işlemi yapılırken aynı makinada ekonomik olarak giderilebilir. Ancak, nişasta haşılı için, enzimler yardımıyla ayrıca bir haşıl sökme işleminin yapılması gerekmektedir.
Haşıl işlemi yapılırken, çözgünün başlangıç ve bitişindeki bütün metrelerinin aynı oranda haşıl almasına, ipliklerin dokuma esnasında rahat hareket edebilmeleri ve randımanlı bir dokuma işlemi için birbirine yapışmadan haşıllanmasına ve lüverte alınmasına, lüverte alınırken ideal gerginlikte ve sertlikte sarılmasına, çözgünün sağ, orta ve sol kısımlarının aynı yükseltide ve düzgünlükte lüverte sarılmasına dikkat edilmelidir. Haşıl işlemi yapılırken gerek haşıl reçetesinden, gerekse makine ayarlarından meydana gelebilecek küçük bir hata, dokuma işleminin randımansız olmasına ve kalitesiz kumaş üretimine neden olur.