Günümüzde ilk adımda büyük sorunlar yaşadığımız emdirme ve çektirme yöntemleri hakkındaki tüm soru işaretlerini kaldırıyoruz.
Çektirme ve emdirme yöntemleri ile aplikasyon, tekstil terbiyesinde son derece önemli bir yere sahip iseler de, günümüzde ki çevreci yaklaşımlar nedeniyle, özellikle daha az su tüketimi açısından diğer yöntemler de giderek önem kazanmaktadır.
Çektirme
Çektirme yöntemi ile yapılan aplikasyonun esasını terbiye işlemi görecek mamülün uzun flotte oranında uzun süre muamele edilmesi oluşturmaktadır. Bu işlem sırasında diğer bütün aplikasyon yöntemlerinde farklı olarak aplikasyona birlikte reaksiyon da meydana gelmektedir. Çektirme yönteminin önemli sakıncaları flotte oranının uzun olması sebebiyle su, terbiye maddesi ve eneri tüketiminin yüksek olmasıdır. Bu nedenle çektirme yöntemine uygun terbiye makinaları ve cihazları içerisinde de flotte oranları diğerlerine nazaran daha kısa olanlar tercih edilmektedir. İşlem süresinin uzun (genellikle 30 dakikadan fazla) olması sebebiyle çektirme yöntemleri kesintili çalışılan yöntemlerdir. Dolayısıyla el emeği gereksiniminin yüksek, cihazı bağlama sürüsünün uzun olması da bu yöntemin diğer önemli sakıncalarıdır
Çektirme yöntemine göre aplikasyonda işlem süresi uzundur. Çünkü bolca flotte içindeki kimyasal maddelerin büyük kısmının lifler tarafından düzgün bir şekilde çekilip alınması zaman ister. Bu nedenle çektirme yöntemine göre çalışmada kullanılan kimyasal maddelerin afinitelerinin, yani o kumaşı oluşturan liflere karşı bir ilgilerinin, bağlanma isteklerinin olması gerekmektedir. Kimyasal maddelerin bu özellikleri onların substantif , afiniteli olmaları anlamına gelmektedir. Böyle olmasına karşın yine de işlem sonunda, hiçbir zaman çözeltideki (flotte) kimyasal maddelerin tümünün o kumaş veya lifler tarafından çekilip alınması mümkün değildir.
Çalışma sırasında flotte sıcaklığı, pH değeri ve tuz içeriği (elektrolit) değişmediği sürece işlem sırasında oluşan bu dinamik denge pek fazla değişmez. Bu yöntemde aplikasyon süresi uzundur. Doğal olarak uzun süreli aplikasyon sırasında bir taraftan flottedeki kimyasal maddeler kumaş üzerine geçerken, kumaş üzerine daha önceden geçmiş olan bir kısım maddelerin de liflere bağlanması (fiksajı) gerçekleşmektedir.
Bu yönteme göre çalışan makineler :
- Haspel
- jet
- overflow
- üniversal boyama aparatları
EMDİRME
Tekstil mamülünün özellikle kumaşların bir tekne veya küvetteki flotte içerisinden kısa sürede geçirilip sıkılması şeklinde yapılan aplikasyon işlemine “emdirme” denir. Emdirmede istenilen durum kullanılan terbiye maddesinin liflere substantifliğinin olmaması veya mümkün derece düşük olmasıdır. Emdirme için kullanılan en basit ve en yaygın makina fularddır. Fulardların esasını içerisinde flottenin bulunduğu bir tekne ile sıkma merdaneleri oluşturmaktadır
Emdirme yöntemine göre aplikasyonda, tekstil ürünü, kimyasal maddeleri içeren bir çözelti (flotte) ile emdirilir. Emdirilen kumaştaki flottenin fazlası, tekne dışındaki silindirler arasından sıkılarak uzaklaştırılır ve yeniden emdirme teknesine döner. Böylece kumaşa aktarılan flotte ile birlikte kimyasal maddeler de düzgün bir şekilde kumaşa aktarılmış olur.
Emdirme yöntemine göre aplikasyonda “kurudan yaşa” ve “yaştan yaşa” çalışma şekilleri söz konusudur.
Kurudan yaşa çalışmada kumaşı oluşturan lifler higroskopik nem değerine kadar kurutulmuşlardır. Bu şekilde flotte ile emdirilirler.Örneğin normal nemde kurutulmuş bir pamuklu kumaş yaklaşık %6-7, keten % 10, normal viskon % 13, yün % 15,poliamid % 4,polyester % 0,5 higroskopik nem içermektedir.
Yaştan yaşa aplikasyonda ise kumaş yıkama sonrası etkili bir su uzaklaştırma (sıkma veya vakum) işleminden geçirildikten sonra ve üzerinde %50-70 su bulunan kumaşa bu şekli ile ikinci bir aplikasyon işlemi yapılmaktadır.
Emdirme yöntemine göre aplikasyonun genel karakteristikleri çektirme yönteminin tam tersidir.
